“Yeni Doçentlik Kriterleri Hakkında Değerlendirme (FİLOLOJİ Alanı):
Özet:
2023 yılında YÖK tarafından ilan edilen yeni doçentlik kriterleri, akademik camiada birçok alanda mağduriyetlere yol açmıştır. Özellikle 2022 ÜAK Doçentlik kriterlerine göre hazırlanan akademisyenler, yeni değişikliklerle bazı yayınlarının puanlarının azaltıldığını veya hiç sayılmadığını görmüşlerdir. Bu değişiklikler, özellikle filoloji temel alanında ve diğer temel alanlarda doçentlik için hazırlanan adayların dil sınavı şartları konusunda mağduriyet yaşamalarına yol açmıştır. Öneri olarak, yeni doçentlik kriterlerinin uygulama tarihinin Ekim 2024 ya da Ocak 2025’e ertelenmesi, bu süreçte adaylara daha fazla dil sınavı imkanı sunulması ve böylece yaşanan mağduriyetlerin önlenmesi talep edilmektedir. Ayrıca, adayların yurtdışı dil sınavlarına başvurarak ekstra maliyetlerle karşı karşıya kalmaması için YDS/eYDS/YÖKDİL gibi yerli sınavlara başvurularının teşvik edilmesi önerilmektedir.
YÖK Başkanlığı Genel Kurulunun 15.06.2023 oturum tarihinde yapılan 10. oturum sonucunda alınan Doçentlik kriterlerinde bazı değişiklikler yapılması hakkında alınan kararların Ağustosun 2. Haftasında ilan edilmesi akademik camiada birçok alanda mağduriyetlerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. 2022 ÜAK Doçentlik kriterlerine göre meşru beklenti içerisinde olup yayınlarını eski kriterlere göre yapan akademisyenler bazı yayın puanlarının önemli ölçüde azaltılması, bazılarının ise artık puanlamaya dahil edilmemesinden ötürü mağdur olmuşlardır. Yeni kriterlerin geçmişe dönük uygulanması, önceki yayınlar için maddi ve manevi olarak harcanan emeğin göz ardı edilmesine neden olmuştur.
Yayınların yok sayılması ve puanların düşürülmesi dışında, Kararların alındığı tarihten geç açıklanması nedeniyle Filoloji temel alanında Doçentlik puanı hazır olmasına rağmen başvuru süreçlerini henüz tamamlamamış olan adaylar, Ekim ayı doçentlik başvurusundan önce herhangi bir dil sınavı olmaması nedeniyle mağdur olmaktadır. Aynı zamanda aynı husus diğer temel alanlarda başvuru yapacak adayları da doğrudan ve dolaylı yollardan olumsuz etkilemektedir.
Ekim ayı Doçentlik başvurularına sadece iki ay kalmışken yeni kriterlerin açıklanması, 1. ve 2. Yabancı Dil şartını yerine getirmesi gereken bazı doçent adaylarının başvuru bakımından teknik sorunlarla karşılaşmasına yol açmıştır. En temel sorunlardan birisi, Ekim ayından önce halihazırda başvurusu açık durumda olup yapılması planlanan ve sonuç ilanı ilgili tarihe yetişebilecek YDS/eYDS/YÖKDİL gibi yabancı dil sınavları bulunmamaktadır. Örneğin; bu durumda Ekim ayına kadar 2. yabancı dil şartını karşılamaya çalışan birçok adayın, mevcut dil sınavlarına başvuru yapma şansı kalmamıştır.
Bu dil sınavlarına alternatif ve eşdeğer Sınavlar (İngilizce: CPE, CAE, TOEFL iBT, PTE Akademik) (Almanca: TestDaF, DSD II, TELC Deutsch ve Goethe Institut) (Fransızca: DELF & DALF) bulunmakla birlikte bu sınavların Ekim ayına yetişip yetişmeyeceği belirsizliklere neden olmaktadır. Üstelik, YDS/eYDS/YÖKDİL sınavları ile kıyaslandığında bu sınavların farklı dil becerilerini ölçen çeşitli oturumlarla yapılması, hem de sınav ücretlerinin minimum 150Euro dan başlayarak farklı döviz kurlarıyla ücretlendirilmesi akademisyenleri hem maddi hem de manevi açıdan bir çıkmaza sokmuştur. Mevcut ekonomik durumda yabancı eşdeğer sınavlara girmek akademisyenleri finansal zorluklarla karşı karşıya bırakmaktadır.
Yeni doçentlik kriterlerinin uygulanma takvimi Ekim 2024 ya da Ocak 2025 tarihlerine ertelenirse, bu süreçte, meşru beklentileri doğrultusunda doçentlik için gerekli hazırlıklarını 2022 Doçentlik kriterlerine göre yapan adaylar için en azından Yabancı Dil şartlarını İngilizce, Almanca, Fransızca gibi dillerde yerine getirmeye hazırlanan adaylar için sınavlara giriş imkanı doğacaktır. Böylece, 2022 Doçentlik kriterlerine göre hazırlanmış olan adaylar, karşıladıkları yayın kriterleri dikkate alınarak, mağduriyete uğramaksızın başvurularını yapabileceklerdir.
Bu nedenle, doçent adaylarının yaşadığı mağduriyetleri gidermek adına, yeni doçentlik kriterlerinin uygulama tarihini Ekim 2024 ve/veya Ocak 2025’e ertelenmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir. Böylelikle Filoloji alanında ortaya çıkan ve diğer temel alanlardaki adayları da dolaylı yollardan etkileyen 1. ve 2. Yabancı dil şartları için gerekli puanları almak için doçent adaylarına bir dil sınavına girme hakkı verilecektir. Yerli ve milli kaynaklarla yapılan YDS/eYDS/YÖKDİL sınavlarına başvurma fırsatı elde edecek adayların maddi kaynakları yurtdışına döviz olarak aktarmalarına gerek kalmayacaktır. Bu konuda gerekli değerlendirmenin Kurul tarafından yapılarak yaşanan mağduriyetlerin önlemek üzere gerekli adımların atılması beklenmektedir.”
