Türkiye’de son 20 yılda üniversite sayısı 76’dan 207’ye yükseldi. Buna bağlı olarak öğretim görevlisi ihtiyacı da artarken doktora öğrencisi sayısı 6 yılda yüzde 104 artış gösterdi. Nüfusa göre bakıldığında Türkiye’de doktora öğrenci sayısı Avrupa Birliği (AB) ortalamasının üstünde. 2020 yılında 27 AB ülkesinde toplam 651 bin doktora öğrencisi bulunurken bu sayı Türkiye’de 137 bin oldu.
Türkiye’de doktora öğrencisi sayısı hızla yükseliyor. AB İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre Türkiye’de 2014 yılında 67 bin 157 olan doktora veya muadili öğrenci sayısı 2020’de 137 bin 173’e yükseldi. Bu da 6 yılda yüzde 104 artış demek. 2015’te ise bu sayı 78 bin 223 idi. Bu da 5 yılda yüzde 75 artış anlamına geliyor.
Özellikle 2019’dan sonraki tırmanış dikkat çekici. 2018’de 95 bin olan doktora öğrenci sayısı 2019’da 131 bini aştı.
EN FAZLA DOKTORA ÖĞRENCİSİ ALMANYA’DA
Eurostat verilerine göre 2020 yılında en fazla doktora öğrencisi Almanya’da. Bu ülkede 183 bin doktora öğrencisi bulunurken ikinci sıradaki Türkiye’de 137 bin. İspanya 93 bin ile üçüncü sırada yer alırken Fransa 66 bin ile dördüncü ve Polonya 34 bile beşinci durumda.
Doktora öğrencisinin en az olduğu ülke ise 232 ile Malta. Ardından 468 ile Kuzey Makedonya ve 580 ile İzlanda geliyor.
Diğer bazı ülkelerdeki sayı ise şöyle: İtalya 32 bin, Yunanistan 31 bin, İsveç 19 bin, Hollanda 16 bin, Bulgaristan 6 bin.
AB’DE BİNDE 1,45 TÜRKİYE’DE 1,65
Ülkelerin nüfusları farklı olduğu için kişi başına düşen doktora öğrencisi sayısına da bakmak gerekiyor. 2020 yılında Türkiye’de bin kişiden 1,65’i doktora öğrencisi iken bu oran 27 AB ülkesinde ortalama 1,45 oldu. Zirvede 3,34 ile Finlandiya yer alırken Kuzey Makedonya 0,23 ile son sırada yer aldı. Türkiye 33 ülke arasında 14. sırada bulunuyor.
İkinci sırada binde 3 ile İsviçre yer alırken Yunanistan 2,91 ile üçüncü. Almanya 2.91 ile dördüncü durumda.
ERDOĞAN: TÜRKİYE’NİN DERDİ NİTELİK
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan niceliğin artmasına rağmen Türkiye’de yüksek eğitimde nitelik sorunu olduğunu düşünüyor. Erdoğan 12 Şubat 2021’de yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Üniversite sayımızı 76’dan 207’ye, öğrenci sayımızı 1 milyon 600 binden… Almanya’nın çok çok önündeyiz. Bunu Şansölye Merkel’le Almanya ziyaretimde konuşurken, ‘Ne kadar var?’ dediğimde, bana komik rakamları verdiğinde kendisine bizim ‘8 milyon 400 bin üniversite gençliğimiz var’ deyince, üfledi şaşırdı. Bizim eksiğimiz nerede? Keyfiyette (nitelik). Şimdi biz o keyfiyeti de başardığımız zaman bunların hepsini sollayıp geçeceğiz.”
NÜFUSA GÖRE EN ÇOK ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİSİ TÜRKİYE’DE
Türkiye Avrupa’da nüfusa göre en çok üniversite öğrencisinin olduğu ülke. 2019 yılı itibariyle Türkiye’de bin kişiden 95’i üniversite öğrencisi. Almanya ve Fransa’da bin kişiye düşen üniversite öğrenci sayısı 40. Bu oran İngiltere’de 39; AB’de ise 38.
Öte yandan Türkiye’de üniversite mezunu olanlar iş bulmakta zorlanıyor.Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre 2019 yılı itibariyle Türkiye’de üniversite mezunu işsizlerin sayısı 15 senede 10 kat arttı; 4 işsizden 1’i üniversite mezunu. Türkiye’de üniversite mezunlarında işsizlik oranı ilköğretim mezunlarından daha yüksek. Tüm Avrupa’da eğitim seviyesi artıkça iş bulma oranı yükseliyor. Bunun tek istisnası ise Türkiye.
